بيماري لثه در اثر پلاك ميكروبي : عامل اصلي ايجاد بيماري هاي لثه، پلاك ميكروبي است كه به صورت لايه اي در سطوح دندان ها و لثه مجاور، تجمع مي نمايد. پلاك ميكروبي ماده اي نرم به رنگ روشن است كه در حقيقت شامل مجموعه اي از ميكروب هاي موجود در دهان، مواد حاصل از آن ها و تركيبات بزاقي مي باشد. چگونگي تشكيل پلاك ميكروبي بدين ترتيب است كه لايه نازكي از مواد بزاقي بلافاصله پس از تميز نمودن دندان ها در سطح ان ها تجمع مي يابد.
اين لايه نازك به علت چسبندگي و دارا بودن مواد غذايي لازم محيط خوبي براي لايه گزيني ميكروب هاي داخل دهان به شمار مي ايد و پلاك ميكروبي به اين ترتيب با قرارگرفتن ميكروب هاي مختلف بر روي اين لايه نازك تشكيل مي شود.
در مواردي كه پلاك ميكروبي ضخامت ناچيزي دارد، از نظر ظاهري قابل ديدن نيست، ولي با استفاده از مواد خاص مي توان آن را رنگين و قابل رويت نمود. براي حفظ سلامت دهان، تميز نمودن روزانه دندان ها به منظور خارج ساختن پلا ميكروبي ضروري است. پلاك ميكروبي كه تازه تشكيل يافته و ضخامت قابل توجهي ندارد، از قدرت بيماري زايي كمتري نيز برخوردار است. ولي در صورت عدم رعايت بهداشت دهان بر ميزان و حجم ان افزوده شود و تغييراتي در نوع ميكروب هاي آن به وجود مي ايد كه باعث افزايش توانايي ان براي ايجاد التهاب لثه مي گردد. در صورتي كه پلاك ميكروبي خارج نشود، در نتيجه اضافه شدن مواد معدني بزاق به ان، به صورت توده اي سخت با سطحي متخلخل و زبر در مي ايد كه به ان جرم دنداني مي گويند.
برخلاف پلاك ميكروبي كه به اساني با مسواك زدن و با استفاده از نخ دندان قابل تميزشدن است، خارج ساختن جرم توسط خود شخص و با كمك وسايل بهداشتي ميسر نمي باشد و در اين مرحله مي بايست اقدام به جرم گيري نمود. جرم ها به علت سطح ناصاف و زبري كه دارند، موجب تحريك لثه ها مي شوندو همينطور وجود اين سطوح ناهموار محيط مناسبي براي تجمع بيشتر پلاك ميكروبي جديد است و از اين طريق باعث تشديد وضعيت التهاب لثه و ساير بافت هاي نگه دارنده دهان خواهد شد.
مواد سمي كه توسط باكتري هاي موجود در پلاك ميكروبي تشكيل خواهد شد، لثه ها را تحريك مي كند. اين مواد ميكروبي ايجاد شده، اطراف دندان ها را تخريب نموده و موجب جداشدن لثه از دندان و به وجود امدن فضاهايي در اطراف دندان ها مي شوند كه اصطلاحا به آن ها پاكت مي گويند. تشكيل اين پاكت ها با تجمع بيشتر پلاك ميكروبي همراه است و با تجمع بيشتر پلاك و پيشرفت بيماري پاكت ها نيز عميق تر مي شوند و پلاكميكروبي قادر به نفوذ بيشتر در فضاي زير لثه و در مجاورت ريشه دندان ها خواهد بود.